Nhằm ph ục vụ đ iều tra v ụ á n “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành c ông v ụ” xảy ra tại Bộ Công thương và các tỉnh, thành phố, Cơ quan ANĐT Bộ C ông a n đã yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cung cấp thông tin, tài liệu về 32 dự á n nhà máy điện gió, điện mặt trời tại nhiều địa phương…
Đây là vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo. Trong số 32 d ự á n điện s ạch mà Cơ quan ANĐT Bộ C ông a n yêu cầu EVN cung cấp, có 10 dự á n điện mặt trời và 22 d ự á n điện gió. Hồ sơ của từng nhà máy điện EVN phải cung cấp cho Cơ quan ANĐT gồm toàn bộ hồ sơ đàm phán, ký kết hợp đồng mua bán điện; hồ sơ kiểm tra, nghiệm thu, công nhận ngày vận hành thương mại; hồ sơ kiểm định, kiểm tra định kỳ, kiểm tra đột xuất hệ thống đo đếm điện năng và kiểm tra công suất lắp đặt thực tế của các nhà máy điện.
Các d ự á n điện gió, điện mặt trời trong diện phải cung cấp hồ sơ cho Cơ quan ANĐT thuộc nhiều địa phương, nhưng tập trung nhiều ở khu vực miền Trung, Tây nguyên và miền Tây Nam bộ. Trong đó chỉ riêng tại địa bàn trọng điểm về phát triển năng lượng tái tạo là tỉnh Gia Lai đã có đến 4 dự án thuộc diện phải cung cấp hồ sơ cho Cơ quan ANĐT, gồm Nhà máy điện gió Hưng Hải ở huyện Kông Chro, Nhà máy điện gió Cửu An ở thị xã An Khê, Nhà máy điện gió Ia Le 1 ở huyện Chư Pưh và Nhà máy điện gió Ia Bang 1 ở huyện Chư Prông.
Một d ự á n điện gió được đầu tư trong giai đoạn phát triển “n Ó ng” về năng lượng tái tạo.
Trước đó, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã tiến hành thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong quản lý, thực hiện quy hoạch và đầu tư xây dựng các công trình điện theo Quy hoạch điện VII và Quy hoạch điện VII điều chỉnh. Năm 2023 TTCP đã có Kết luận chung và Phụ lục Kết luận thanh tra đối với 8 địa phương là những địa bàn trọng điểm về phát triển điện gió, điện mặt trời. Trong đó TTCP đã chỉ ra nhiều sai phạm về phát triển nguồn điện, nhất là điện gió, điện mặt trời ở nhiều địa phương và kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao B ộ C ông a n tiếp nhận hồ sơ, tài liệu vụ việc để xem xét, điều tra, xử lý.
Liên quan đến việc đề nghị điều tra, xử lý vi phạm, Kết luận của TTCP đã chỉ ra 9 vụ việc liên quan đến trách nhiệm của Bộ Công thương và một số dự án tại tỉnh Đắk Lắk, Đắk Nông, Ninh Thuận, Bình Thuận.
Về trách nhiệm của Bộ Công thương, TTCP xác định các nội dung cần điều tra, xử lý vi phạm gồm việc Bộ Công thương phê duyệt bổ sung và tham mưu Thủ tướng phê duyệt bổ sung 154 dự án điện mặt trời với tổng công suất lên đến 13.837 MW không có căn cứ, cơ sở pháp lý về quy hoạch. Trong số này đã phê duyệt 123 dự án với tổng công suất 8.496 MW có tiến độ vận hành trong giai đoạn 2016-2020. Theo TTCP, đây là nguyên nhân chính dẫn đ ến m ất cân đối giữa nguồn và lưới điện, mất cân đối về cơ cấu nguồn điện, vùng miền gây k h ó k h ăn cho công tác quản lý vận hành hệ thống đ iện, gâ y l ãng ph í nguồn lực xã hội…
Ngoài ra, Bộ C ông thương còn ban hành hướng dẫn và tham mưu ban hành cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà có những sở hở, khuyết điểm, vi phạm dẫn đến nhiều hệ thống, cụm hệ thống điện mặt trời mái nhà đã đầu tư xây dựng nhanh với công suất xấp xỉ 1MW trên đất nông, lâm nghiệp với diện tích lớn dưới mô hình trang trại nuôi trồng. Việc này theo TTCP không chỉ vi phạm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất mà còn giúp nhà đầu tư được hưởng cơ chế ưu đãi của hệ thống điện mặt trời mái nhà với giá FIT 20UScent/kW/h trong vòng 20 năm.
Đối với các địa phương liên quan, TTCP chỉ rõ các vụ việc như việc quản lý, sử dụng đất đầu tư xây dựng dự án điện mặt trời, điện gió trên đất quy hoạch khoáng sản quốc gia, quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến quặng titan tại tỉnh Bình Thuận. Việc xây dựng các dự án điện mặt trời chồng lấn lên quy hoạch thủy lợi thuộc Dự án hệ thống thủy lợi Tân Mỹ tại tỉnh ninh Thuận.
Tại tỉnh Đắk Lắk, việc đầu tư xây dựng dự án điện mặt trời chồng lấn lên quy hoạch vùng tưới hồ chứa nước Ia Mơr. Tại tỉnh Đắk Nông, việc thực hiện d ự á n điện gió chồng lấn lên quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng quặng bauxite. Ngoài ra còn có vụ việc xây dựng nhà máy thủy điện Đắk Glun 2, 3 trên điện tích 15,3 ha đất tại xã Quảng Tâm, huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông nằm ngoài phần diện tích 208 ha được giao. Đồng thời, việc xây dựng dự án trên diện tích 208 ha được giao thì đã có hơn 25 ha đất rừng tự nhiên chưa được chuyển mục đích sang đất xây dựng công trình năng lượng
Để làm rõ các vụ việc trên, ngày 21/2/2023 TTCP đã có văn bản chuyển 8 vụ việc cho Cơ quan ANĐT Bộ Công an và ngày 1/3/2023, Cơ quan ANĐT đã có văn bản thông báo tiếp nhận kiến nghị của TTCP.
https://cand.com.vn/Thi-truong/co-quan-andt-yeu-cau-evn-cung-cap-ho-so-32-du-an-dien-de-phuc-vu-dieu-tra-i740266/
